Viering van het honderdjarig bestaan van Neêrlands Onafhankelijkheid.

Het was in de raadsvergadering van 27 september 1912, dat de begroting voor het jaar 1913 behandeld werd. De voorzitter deelde bij de post "Uitgaven voor volksfeesten" mede, dat het college van burgemeester en wethouders het noodzakelijk vond om op deze post 250 gulden extra te ramen. Dit in verband met het eventueel toekennen van subsidie aan de feestcommissies voor het geval er plannen bestonden om in deze gemeente Neêrlands Onafhankelijkheid in 1913 feestelijk te herdenken. Door de gemeenteraad werd hiermede accoord gegaan.

Na afloop van de op 30 juli 1913 gehouden raadsvergadering was een bijeenkomst gehouden, waarin over de plannen voor het feest vieren ter herdenking van het honderdjarig bestaan van Neêrlands Onafhankelijkheid van gedachten was gewisseld. Door de aanwezige raadsleden werd goedgekeurd, dat bij die gelegenheid een bedrag van dertig cent per schoolgaand kind uit de gemeentekas beschikbaar zou worden gesteld.
De feestcommissie te Rijsoord wendde zich op 30 augustus 1913 tot de gemeenteraad. Zij zag zich genoodzaakt bij hem aan te kloppen wilde zij van het bedoelde feest een nationaal volksfeest kunnen maken. Ze vermoedde, dat de gemeenteraad in beginsel reeds een toelage voor ieder schoolkind gevoteerd had. Het zou haar aangenaam zijn te mogen vernemen hoeveel voor ieder schoolgaand kind te Rijsoord was uitgetrokken.
Ook vroeg ze aan de gemeenteraad of hij bereid was boven de toelage per schoolkind een bijdrage te verlenen, opdat de commissie ook in de gelegenheid zou zijn een waar oranjefeest te organiseren. Ze vertrouwde, dat aan deze nationale wens gevolg gegeven zou worden. Het voorstel van het college van Burg. en Weth. om f 0,30 per schoolgaand kind beschikbaar te stellen werd in de raadsvergadering van 2 september 1913 behandeld.

Gesproken werd over de wijze van uitkering en uitvoering. Het resultaat was, dat het voorstel van het college van B. en W. aanvaard werd. De gelden zouden rechtstreeks aan de hoofden der scholen uitgekeerd worden om ze voor de feestelijke herdenking aan te wenden. Ze konden deze naar eigen oordeel besteden al dan niet in overleg met een feestcommissie. Tevens werd het college van B. en W. gemachtigd om  het gemeentehuis bij gelegenheid van de feesten op het Dorp te versieren en te verlichten. Naar aanleiding van het adres van de feestcommissie te Rijsoord deelde de voorzitter mede, dat het college van B. en  W. daar omtrent geen voorstel had, daar het adres eerst heden was ingekomen. Wethouder Van Rij voegde hieraan toe, dat ook de andere feestcommissie zich zou aanmelden, indien aan dit verzoek werd voldaan. Het kwam hem voor het wijste te zijn om maar afwijzend te beschikken.

Geen der raadsleden deed een voorstel om aan de commissie enig subsidie toe te kennen, zodat besloten werd het verzoek af te wijzen. In de raadsvergadering van 15 oktober 1913 deed de voorzitter de volgende mededelingen: dat aan de hoofden van de acht scholen voor 1815 kinderen  in  totaal een  bedrag van  f 554,50 was uitgekeerd; dat de hoofden van die scholen hun dank voor die toelage hadden betuigd bij gelegenheid van het doen der opgave van het getal kinderen van hun scholen; dat van de voorzitter van commissie van het op 24en 25 september 1913 gevierde feest een schrijven  was ingekomen, waarin hij aan de gemeenteraad dank betuigde voor de steun, die de commissie in verschillende vorm had mogen ondervinden. Daardoor was het mogelijk geweest, dat een voor de burgerij, inzonderheid voor de kinderen, gedenkwaardig feest gevierd kon worden.

Dit artikel verscheen eerder in De Combinatie van 18 augustus 1983 en werd geschreven door