Er verandert zo veel en zo snel de laatste vijftig jaar dat het moeilijk in te schatten valt wat nu typisch Ridderkerks, typisch Slikkerveers, Bolnessers of Rijsoords is. Er wordt al iets duidelijk als je zegt Bolnes ligt dichter bij Rotterdam en Rijsoord dichter bij Dordrecht. Ik ben in 1933 op de grens tussen Ridderkerk en Slikkerveer geboren, en heb van 1953 tot 1962 in Zwijndrecht gewoond, vroeger een uitgesproken tuindersdorp, heel anders dan nu. Maar invloeden van toen blijven. Zo is het ook in Ridderkerk. Een buitenstaander heeft natuurlijk een objectieve en eerlijke kijk op de conservatieve en vriendelijke en een beetje achtergebleven cultuur van onze streek. Hoe verder van Rotterdam hoe duidelijker de verschillen zou je denken. Maar zo simpel is het niet. Waar werden en worden Ridderkerkers door gevormd? Door school, kerk, sport-, muziek- en veel andere verenigingen en op het werk, en de media, net als overal. Maar toch zijn er plaatselijke verschillen en die zijn gevoed vanuit het verleden. De school met zijn verschillende mogelijkheden. Als voorbeeld op dorp: Mijnheer “paps” van Dijk van de Dr. A. Kuyperschool en mijnheer Bouwman van de eerste school met de bijbel de Kerkwegschool. Twee vriendelijk gebrilde heren maar toch zo verschillend. En wat Dr. Kuyper voor de gereformeerden was geweest, werd Ds. Kersten voor de gereformeerde gemeenten, ook zij kregen in 1932 hun eigen school.
Sportverenigingen zorgden in het verleden, door het al of niet op zondag sporten, dat de scheiding der geesten gehandhaafd bleef. Behalve op Slikkerveer waar er een tijdje binnen dezelfde club een zaterdag- en een zondagafdeling was. De muziek gaf meer mogelijkheden, jammer dat ´Fanfare´ het niet heeft kunnen bolwerken. En dan de invloed vanuit het werk, ik heb nog op zaterdag en normaal 48 uur gewerkt. Redelijk relaxed.
Een dikke honderd jaar geleden was hier overwegend vlasland en tuinbouw. Daarna in Bolnes de ´N.V. Scheepswerven v.h. W. Schram’ en ‘Boele’s scheepswerven’. In Slikkerveer de ´N.V. Scheepsbouwwerf v.h. De Groot & Van Vliet´ en ´Electro voorheen Willem Smit en Co´. Ridderkerk had de ´harde en de zachte Bakker´, ´Bos sigarenfabriek’. Als laatste, maar niet de minste, Rijsoord met zijn overwegende vlasbouw en zaadhandel die overging in andere bedrijvigheid.
Nu, in 2007, is er een uitgebreid assortiment van bedrijven. En door de mobiliteit van tegenwoordig is men veel minder aan een plaats gebonden. Tussen twaalf en half twee rustig thuis gaan eten komt niet meer voor. Nu hebben we de tijd van ‘onthaasting’ al weer achter de rug, en om in de file te staan moet je naar Ridderkerk komen. Overal vandaan kwamen de mensen om in Ridderkerk te werken. Rotterdammers, Ambonezen, Polen, Drenten, Spanjaarden, Surinamers, Turken en Marokkanen. En velen bleven, zeker de drie eerst genoemde. En toch bestaat de Ridderkerker nog, dat merk je bijvoorbeeld in de Oudheidkamer. Toch zal het begrip “Echte Ridderkerker” steeds meer vervagen. Dat geeft niet, want we leven in een mondiale samenleving en kunnen door de positieve waarden uit het verleden te bewaren en uit te bouwen, de toekomst met vertrouwen tegemoet zien.
Toen ik dit stukje liet lezen aan onze vrienden uit Zuid-Afrika, kreeg ik het volgende te horen: “Wij komen uit Johannesburg, woonden vierenhalf jaar in Ridderkerk en nu sinds anderhalf jaar in Barendrecht. En als iemand aan ons vraagt: “Hoe willen jullie genoemd worden op deze wereld”, is het antwoord: “Ridderkerker” en niets anders”. Goed hé, vinden jullie niet?
Marius van Veen, oktober 2007.