De Ridderkerkse Meidenmarkt: Ringdijk, Lagendijk, Kerkweg. En terug!
Een bijzonder fenomeen in Ridderkerk, zowel voor- als na de Tweede Wereldoorlog, was de zogenaamde meidenmarkt. Praat je er met Ridderkerkers over dan beginnen oogjes te glinsteren en als je geluk hebt hoor je nog eens wat avonturen. De meidenmarkt was territoriaal begrensd. Het gebied bestond uit een aantal straten van Ridderkerk en had, zou je kunnen zeggen, de vorm van de letter Z. Van Put op de Ringdijk en dan de stoep af tot aan smederij Versteegen, en vanaf hoek Kerkweg tot aan de Burgemeester Kmijffstraat. Een gewilde plek voor de jeugd van 15 tot ongeveer 20 jaar, iedere zaterdagavond en zondagavond, van ongeveer 19.00 uur tot 21.00 uur. Alleen slecht weer kon roet in het eten gooien.
Jan van der Es, de scherpzinnige chroniqueur van de Ridderkerkse geschiedenis, schreef er al eens in 1982 over. In de weekeinden en speciaal op de zaterdagavond constateerde hij een 'enorme mensenmassa, meest jongelui, die in dichte drommen tussen de Damsteeg en de Burgemeester Kruijffstraat heen en weer golfde'. Alle rijverkeer was nagenoeg onmogelijk. De autobussen die de Ringdijk volgden omdat de Koninginneweg er nog niet was, konden slechts 'langzamer dan stapvoets' door de menigte schuiven. Dat leverde vaak problemen op. Slechts door allerlei politiemaatregelen kon het binnen de perken gehouden worden: eenrichtingverkeer op de Kerkweg en een Algemene Politieverordening (APV). Dat laatste betekende een verbod tot zitten of staan in portieken of voor etalages kijken. Altijd doorlopen dus.
Albert van Andel: "Als de jeugd wist dat agent Fortuin de meidenmarkt zou betreden dan maakten sommigen dat ze. snel wegkwamen. Hij had de naam niet de gemakkelijkste te zijn. Terwijl hij zich eens thuis stond te scheren werd hij te hulp geroepen. Het kookte weer over op de meidenmarkt. Met het scheerschuim nog op zijn bolle gezicht verscheen hij op het toneel". Die aanblik zal ongetwijfeld resultaat gehad hebben.
Die jeugdige massa bestond trouwens niet alleen uit plaatselijke jeugd. Ze kwam soms van heinde en verre, vanuit de Hoekse Waard, de Alblasserwaard en de Zwijndrechtse Waard. De Ridderkerkse meidenmarkt was in trek.
Waarom stopte de meidenmarkt om 21.00 uur? Is dat niet een beetje vroeg? Wim Verkaik: "Het kan te maken hebben gehad met de manier van leven in de jaren vijftig. Iedereen moest toch op tijd naar bed, zo omstreeks een uur of tien. De volgende ochtend op maandag moest je weer vroeg op om op tijd op je werk of op school te zijn. Misschien dat daarom het merendeel van de jeugd om 21.00 uur verdwenen was". Elma Verkaik: "Het was ook een periode dat je moeilijk uit het dorp weg kon. De RAGOM-bus met zijn ongunstige tijden was wellicht ook een hinderpaal".
Maar weer andere ervaringsdeskundigen als Leen Willemstein en Herman van Hal zeggen dat er op de meidenmarkt geen tijd stond. 21uur? "Nee hoor, de meidenmarkt liep zeker op zaterdag door tot na negenen, wel uiterlijk tot 12 uur 's nachts".
De zaterdagavond was het drukst. Met de jongens van Ambacht kon het wel eens op een robbertje knokken uitdraaien als die zich op het voetbalveld met een biertje te veel moed ingedronken hadden. Trouwens, de Ridderkerkers lieten zich niet zomaar hun meisjes afpakken. Omgekeerd was dat ook zo. Vrijen in bijvoorbeeld Ambacht had ook zo. zijn problemen. Bekend is de volgende aanbeveling in dit gezegde: Wie op Ambacht wil vrijen, die moet hebben een mes op zak om te snij(d)en en een sabel om te strij(d) en, want op Ambacht zijn ze niet mak!
Wim Verkaik weet nog dat een oom van hem een okshoofd bier aan de jeugd van Hendrik-Ido Ambacht moest trakteren voordat hij daar verkering kon krijgen. Leen Willemstein vertelt dat hij met een ploegje van zes vrienden op de fiets de meidenmarkten van Alblasserdam, Zwijndrecht en Sliedrecht bezocht.
Ook naar Sliedrecht? , Leen: "Ja, dat is een eind weg. Maar daar waren de meisjes heel gewillig! De jonge mannen zaten wekenlang vast op de boten, snapje.
En als je een vriendin had gevonden, wat dan? Leen: "We spraken af: met zijn zessen heen, maar ook met zijn zessen terug. Ook al had je beet".
Zondagavond was er minder publiek dat zich op de vrijersmarkt vertoonde. Dat had alles te maken met de kerkgang. Gereformeerden en Hervormden hadden dan onvoldoende tijd om te fläneren.
Dick de Winter.
Vervolg De meidenmarkt van Ridderkerk deel 2.