In de nacht van 13 op 14 januari 1916, alweer meer dan 100 jaar geleden, werd een groot deel van Nederland, van Dollard tot Schelde, geteisterd door een hevige storm en bijzonder hoge waterstanden. Vooral plaatsen rond de toenmalige Zuiderzee moesten een zware tol betalen. In Rotterdam vielen enkele doden.
Ook Ridderkerk werd zwaar getroffen. Dijken braken door. Onder meer de polders Donkersloot, Het Zand en Woude stroomden vol. Het water steeg tot aan de zolders van de huizen. Ook bedrijven kwamen onder water te staan. Dankzij onder meer het optreden van burgemeester De Zeeuw was niemand in Ridderkerk bij de ramp verdronken. Er was geen verlies van vee. Wel verdronk veel pluimvee en een enkel varken. Vele inwoners zijn nog een tijdlang in schuren en in het bijgemeentehuis gehuisvest tot alles weer geregeld was. Er is toen nog een Comité gevormd dat geld ophaalde voor de getroffenen. Later werd een schadevergoeding uitgekeerd.
De watersnoodramp in 1916 en de daarna getroffen maatregelen hebben ook invloed gehad op de situatie in Ridderkerk tijdens de watersnoodramp in 1953.
Historicus Jan van der Es schrijft daarover in zijn recent verschenen herziene uitgave van Selectie Ridderkerk:
‘Het is deze ramp geweest die de betrekkelijk vage plannen tot afsluiting van de Zuiderzee tot een dringende aangelegenheid hebben gemaakt en nog in hetzelfde jaar werd het voorstel tot volledige afsluiting door ir. Lely als minister van Waterstaat ingediend. Ook in onze streken werden allerwege de dijken verhoogd en de polder Oud- en Nieuw Reijerwaard bleef daarbij niet achter. In 1917 werd de gehele waterkering verzwaard. Daaraan hebben wij het mede te danken dat bij de stormvloed van l februari 1953 de gemeente voor een grote ramp is gespaard gebleven, al gebiedt de eerlijkheid te zeggen, dat de marge wel bijzonder klein was. Hier en daar liep het water toch over de dijk.’
Het scheelde weinig in 1953. Door de wind werd het water richting Zeeland en Zuid-Holland geblazen. Grote delen van Zeeland, een stukje van Zuid-Holland en een stukje van Noord-Brabant waren ondergelopen. Van der Es:
‘Op zondag 1 februari 1953 ’s nachts om ca. half drie was de waterstand op de Noord zo hoog opgelopen dat de rivier zich via het opgespoten terrein ontlastte in de polders Voor-Donkersloot en Woude en niet lang daarna liepen ook de andere buitenpolders onder Ridderkerk vol. Volgens het officiële verslag is die nacht in onze gemeente een totale oppervlakte van 320 ha buitendijks land overstroomd met 416 huizen en moesten er in allerijl 1742 inwoners in veiligheid gebracht worden.’
De bevolking van Ridderkerk heeft in Slikkerveer keihard meegewerkt om het gevaarlijke gat in de Ringdijk met zandzakken te dichten en de dijk te versterken. Als de Ringdijk toen doorgebroken was, zou ook Rotterdam-Zuid en omgeving door de overstroming getroffen zijn. Het volgend jaar, tijdens de kerst van 1954, was het wéér raak; ook toen heeft in Ridderkerk een overstroming plaatsgevonden. Gelukkig met minder schade.
Dijkverhoging.
Zoals we weten, is daarna een nieuwe dijkverhoging noodzakelijk gebleken. Werkzaamheden in het kader van het Deltaplan hebben ervoor gezorgd dat de dijken van IJsselmonde op zogeheten Deltaniveau zijn gebracht. Eind vorige eeuw was dat werk voltooid. Daarmee was de veiligheid, zo zegt Waterstaat, voor ons Ridderkerkers gewaarborgd. Maar ook nu blijft de vraag: tot wanneer? Klimaatveranderingen waarbij aangenomen moet worden dat de zeespiegel deze eeuw blijft stijgen, zouden daar verandering in kunnen brengen.
Dick de Winter.