Het huis van Herman van Hal aan de Pruimendijk.
Voor het boek Ridderkerk na de Tweede Wereldoorlog is met opzet de ondertitel Ontwikkeling & Verandering gekozen. Eén van de inwoners die dat heeft ervaren is Herman van Hal. Opgegroeid in het lieflijke Rijsoord heeft de tijd ook daar na 1945 niet stilgestaan. Hij zag Rijsoord veranderen. Dat ging soms langzaam, maar het gebeurde wel.
Het gebeurde wel. Hoe bedoel je dat?
Denk eens aan de groei van de economie na de oorlog, de komst van de televisie en het vervoer, om maar wat te noemen. Rijsoord werd ook uitgebreid met woningen. Dat is, vind ik, belangrijk geweest. Er kwamen mensen van buiten Rijsoord te wonen. Met andere opvattingen en ander gedrag. Dat houd je niet tegen. Dat gebeurt. Natuurlijk, ook ik ben veranderd. Vooral na 1960 is het leven in Rijsoord in een versnelling terecht gekomen.
Hoe zag daarvoor jouw zaterdagavond er uit?
Ik zal je vertellen: er was de eerste jaren na de oorlog in het Dorp gewoon niet veel te doen. Ik ging met vrienden naar het café van Piet Heijman tegenover het oude gemeentehuis. Ik dronk een glas bier en at een gehaktbal, en dat was het dan. 10 uur thuis.
Was dat het?
Ja, ik had het hier in Rijsoord ook best naar mijn zin. Ik had helemaal geen behoefte om naar Rotterdam te gaan zoals anderen. Ik zal je vertellen, zeker tot aan mijn vijftiende was ik nog nooit vanuit Rijsoord in Rotterdam geweest!
Wel in Dordt, maar alleen om met mijn moeder kleding te kopen. Bij een protestantse zaak uiteraard. Het kwam niet in hem op om zomaar naar Dordt te gaan. Soms wel eens naar Sliedrecht, naar de meidenmarkt. Maar toen was ik al ouder dan 20.
Echt? Wat bond je dan aan Rijsoord?
Er waren hoogtijdagen: muziek van de jeugd. Die traden overal in de omtrek op. En er was een toneelvereniging binnen kerkelijk verband. Dat betekende in de week oefenen.
En dan de wandelvereniging, de Vriendenkring. (Herman laat een zak vol 'ijzer' zien) Kijk hier deze medaille, de Rode Kruis mars: half elf weg, half 2 start, je was 9 uur 's avonds thuis en dan naar huis fietsen. De langste die ik liep was 40 km. In elk geval moest ik één keer trainen in de week.
Mocht je van je ouders niet buiten Rijsoord?
Dat zal ik niet zeggen, maar als je vroeger iets wilde dan moest je dat wel veel eerder aan je vader en moeder vragen. Ook als je buiten de gemeente ging. Dat is nu wel anders, ouders hebben minder te zeggen. Kinderen doen wat ze willen. Voor mij was het duidelijk: Ik had het in Rijsoord naar mijn zin Ik had een binding met de kerk en de verenigingen. Toneelspelen betekende voor mij repeteren (op muziek zat ik niet) Op school: huiswerk; ½ jaar: naar de ambachtsschool. Huiswerk. Op mijn 15e werken, dan 's avonds avondschool
Je ziet, tel maar op: de week was vol. Zaterdagavond stappen in Ridderkerk en zondag naar de kerk.
Dick de Winter.
Vervolg Mijn jeugd in Rijsoord deel 2.