Op 21 februari 1988 was Jan van der Es de gast in het bekende radioprogramma `Praten met een Ridderkerker` bij Radio Ridderkerk. Van der Es heeft als historicus veel betekend voor het vastleggen van de plaatselijke geschiedenis. Hij kreeg voor zijn verdienste op dit gebied in 1988 de gouden erering van de gemeente Ridderkerk uitgereikt. Het interview, dat vele historische wetenswaardigheden bevat, werd voor u op papier gezet door Teun Rijsdijk. Hieronder deel twee van dit gesprek waarin Jan van der Es vertelt dat er over de Ridderkerkse geschiedenis soms ook onjuiste verhalen de ronde doen.
Onjuiste geschiedschrijving.
Ik was als kind al geïnteresseerd in geschiedenis en heb dat altijd al graag willen onderzoeken.
Er worden vaak onzinnige verhalen verteld over vroeger.
Zo kom je bij verschillende, zelfs gerenommeerde, schrijvers ‘Het klooster van Ridderkerk’ tegen. Dan ga je dat uitzoeken en wat blijkt dan? Er is niks van waar, er heeft wel een boerderij gestaan op de hoek Kerkweg - Lagendijk die de naam droeg ‘Het Klooster’ maar die naam was een verwijzing naar het land waar die boerderij op stond. Dat land was vroeger eigendom van het klooster Eemstein onder Zwijndrecht. Maar een klooster heeft hier nooit gestaan. Ridderkerk was een gehucht en helemaal niet belangrijk genoeg voor zoiets als een klooster
De streek waar wij wonen is pas na 1200 een beetje ontwikkeld.
Ten tijde van Karel V is er een soort volkstelling geweest van Holland, toen woonden er ca. 450 mensen tussen IJsselmonde en Hendrik Ido Ambacht, waar nu (in 1988) 47.000 mensen wonen.
In het boek 500 jaar Ridderkerk staat een plaat van het Huis ten Donck met onderschrift ruïne Huis ten Donck 1592. Een mooi verhaal en iedereen zei; ‘dat moeten dan de Spanjaarden gedaan hebben want die zaten hier al in 1577’. Ik ben al die dingen nagegaan uit die tijd en wat blijkt nou? Er is nog een plaat van diezelfde ruïne en daaronder staat Huis ten Donck, anno 1592 in de Alblasserwaard bij Bleskensgraaf. De tekenaar van die tweede prent, de Ridderkerkse ruïne dus, heeft gewoon gefantaseerd. Er bestaat nog een derde tekening anno 1662, allemaal fantasie.
Er zijn hier wel een paar verdwaalde Geuzen door het dorp getrokken op zoek naar buit. Die hebben de kerkkist opengetrokken, maar daar zaten alleen maar wat papieren in en die hebben ze uit balorigheid over het plein gestrooid en ze zijn weer verder getrokken.
Later lees je in allerlei boeken dat er beelden vernield zijn, helemaal niet waar, de schade was beperkt. De papieren waren wel vuil geworden. De koster, Ulrichs, heeft ze opgeraapt en weer in die kist gedaan. Het staat allemaal in de kerkenraadsnotulen.
Er worden dus veel verhalen verteld over dingen die helemaal nooit gebeurd zijn.
Herdruk “Selectie Ridderkerk”.
Er zijn van de onderzoeken van Jan van der Es vele publicaties verschenen, onder meer in de boekjes van de Stichting Oud Ridderkerk en in de rubriek in de Combinatie. Maar zijn bekendste bijdrage aan de beschrijving van de Ridderkerks geschiedenis zijn de boeken “Selectie Ridderkerk”. Aan de hand van oude ansichtkaarten en foto’s beschrijft hij in drie boekjes tevens de meer recente geschiedenis van ons dorp (1900-1975). Omdat deze boeken al jaren zijn uitverkocht verscheen onlangs een herdruk van dit bekende boek bij drukkerij Sanders. De boekjes zijn, in nauwe samenwerking met de Stichting Oud Ridderkerk, gebundeld tot een prachtig, modern vormgegeven kloek boekwerk dat voor € 25 te koop is in de Oudheidkamer en bij “Boekhandel de Ridderhof”.