Jan van Dongen.

Mijn vader heette Jan Dingeman en werd in 1888 in Slikkerveer geboren. Hij was actief in de vakbond. Maar omdat zo iemand als een rebel werd beschouwd kon hij hier geen werk meer krijgen. Hij is toen op een boot gestapt en in Geertruidenberg terechtgekomen. Daar is hij getrouwd en ben ik geboren op 23 juli 1912. Mijn moeder heeft 15 kinderen ter wereld gebracht waar er nu (1987) nog 9 van leven. In 1921 zijn wij teruggekomen in Ridderkerk en zijn toen in Slikkerveer gaan wonen. Ze waren de 100 huizen aan het bouwen en één van de eerste was voor mijn vader, Willemstraat 61. Mijn vader werkte toen al een jaar in Ridderkerk en kwam elk weekend met de Thor, een schip, naar huis. Maar onderweg werd er nog wel eens een borreltje of een biertje gedronken en dan kwam hij half kachel thuis. Hij werkte toen bij Intermaas wat nu de Gusto is. Dat was een scheepswerf waar ze schepen voor de KPM bouwden. Later heb ik daar ook nog gewerkt. Ik heb twee jaar in Bolnes op de openbare school gegaan, elke morgen op onze klompen naar Bolnes lopen en dan bleven we tussen de middag bij een oom eten. 
Toen de Nutsschool kwam ben ik daar naar toe gegaan. Mijn onderwijzer was mijnheer de Haas. Na schooltijd gingen we vaak voetballen op onze klompen en als de pruimen rijp waren gingen we ‘boogerden’ , zoals wij dat noemden, pruimen pikken dus, bij Klingeman. Op een keer zijn we gesnapt. Mijn vriend van Beek zat boven in de boom en de ouwe Klingeman zei; ‘kom er maar uit jochie, ik zal je niks doen.’ Maar toen hij er uit kwam gooide hij hem zo in de sloot. De Willemstraat liep toen dood. Aan het eind van de 100 huizen was een hek waar je door kon lopen naar de Kievitsweg. Naar Ridderkerk moest je via de dijk. Mijn vader verdiende in die tijd misschien 18 gulden in de week maar daar moest hij wel 50 uur voor werken en ik was 11 toen ik al in het aardbeienland ging plukken of aardappels delven of bonen plukken. Maar dat was in die tijd normaal, elk dubbeltje was er een. Maar voor die tijd ben ik nog in Oostvoorne geweest in een gezondheidskolonie, zoals ze dat noemden. Daar moest ik naar toe vanwege ondervoeding. Boterhammen met bruine suiker en de waterketel bij de hand om het vet te verdunnen, veel meer was er niet. Die gezondheidskolonie vergeet ik nooit meer; elke dag vlees. Na zes weken kwam ik terug, een pondje of acht aangekomen. Mijn vader was nog steeds actief in de vakbond, de voorloper van het NVV, hoe het toen heette weet ik niet. Bij Electro werd je dan ontslagen maar bij de Intermaas was het toegestaan.
Toen ik van Oostvoorne thuis kwam hoefde ik niet meer naar school en ging ik met pa mee naar de Intermaas. Ik wilde graag timmerman worden maar omdat het gereedschap erg duur was zei mijn vader; ‘ga jij maar schilderen, de kwasten krijg je van de baas.’ Ik verdiende daar f. 2,40 per week. Een leerschool was er niet, je werd met trappen en vloeken grootgebracht. Ik had daar als maats Barendje Burger en Wim Put, die later die mooie zaak op Riddderkerk begonnen is. Na een jaar zei mijn baas, een aardige man die Loohuis heette; ‘jongen jij leert hier niks, ga maar naar van Gemerden op Bolnes.’ Daar verdiende ik ook een gulden per week meer en daar ben ik begonnen het vak te leren. Daar heb ik anderhalf jaar gewerkt. Je werkte eigenlijk alleen maar ’s zomers, zodra er wolkjes aan de lucht kwamen zei de baas; ‘jongen, sorry’ en dan kreeg je ontslag. Je probeerde van alles om te kunnen werken en zodoende heb ik ook nog bij Boele gewerkt, bij Piet Smit en bij Burgerhout. Maar ik was geen jongen voor de werf, ik voelde me er vreselijk opgesloten, Ik heb misschien wel 25 bazen gehad. Ik heb ook nog in H.I.Ambacht gewerkt waar ik mijn vrouw, Maartje Terlouw, heb leren kennen waarmee ik In 1934 getrouwd ben. We hebben drie kinderen. Wij woonden toen op H.I. Ambacht. Later zijn we naar Ridderkerk gekomen. 
(wordt vervolgd)

Teun Rijsdijk.